Uroczyska Lasów Janowskich
 Powierzchnia : 4343.2 ha
Kod obszaru : PLH060031
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Propozycje zmian :
Proponowana przez Ministerstwo Środowiska zmiana zasięgu obszaru (powiększenie do 61902,5 ha) i zmiana kodu obszaru na: PLH06_26.
Opis :
Ostoja znajduje się w południowo - wschodniej Polsce, na terenie Równiny Biłgorajskiej. Lasy Janowskie położone są w środkowej części piaszczystej równiny; teren płaski, urozmaicony wzniesieniami wydmowymi, lekko nachylony w kierunku południowo-zachodnim; odwadniany przez szereg cieków, z których wiele ma tu swoje obszary źródliskowe (rzeki: Biała Branew, Czartosowa, Rakowa oraz Bukowa i Sanna). Sieć rzeczną uzupełniają liczne kanały i rowy. Obszary bezodpływowe lub okresowo przepływowe zajęte są przez torfowiska wysokie lub przejściowe, z których część zamieniono jeszcze w ubiegłym stuleciu na stawy rybne (ok. 150 stawów - każdy po 10-50 ha). Istnieje kilka kompleksów takich stawów w różnym stopniu zarośniętych roślinnością, a w ich otoczeniu częste są torfowiska albo kontrastujące siedliskowo wydmy piaszczyste porośnięte borami sosnowymi i mieszanymi. Obszar obejmuje 3 najcenniejsze przyrodniczo fragmenty rozległego kompleksu leśno – torfowiskowo. Ostoja obejmuje trzy najcenniejsze przyrodniczo fragmenty Lasów Janowskich. W skład ostoi wchodzą: "Imielty Ług" na zachodzie, "Nad Branwią" w centrum oraz "Bagno Rakowskie" na wschodzie. Płat "Imielty Ług" to rozległe zagłębienie terenu, wypełnione wodą i torfami, otoczone borami bagiennymi i wydmami piaszczystymi. Płat "Nad Branwią" stanowi dolina rzeki Branew z interesującymi biocenozami wodnymi, olsami i wilgotnymi łąkami. Na równinie urozmaiconej wydmami dominują bory świeże i bory mieszane świeże. W obniżeniach terenu występują cenne z punktu widzenia ochrony europejskiej przyrody - bory bagienne i pła mszarne. W północnej części płatu występuje także wyżynny jodłowy bór mieszany. Ważnym elementem jest również śródleśny zespół stawów - bogata ostoja płazów, gadów, ptaków, ssaków i roślin. Płat "Bagno Rakowskie" to wydłużone obniżenie terenu, które wypełnione jest pokładami torfu i otoczone piaszczystymi wzniesieniami. Obszar obejmuje duże fragmenty starych drzewostanów o zachowanym naturalnym charakterze. Główny walor przyrodniczy stanowią tu bory bagienne, torfowiska wysokie i przejściowe oraz położony wśród nich zespół stawów z roślinnością wodną i szuwarową. Na terenie ostoi zidentyfikowano 13 rodzajów siedlisk cennych z europejskiego punktu widzenia, które zajmują w sumie około 25% obszaru. Jest to jedna z ważniejszych w kraju ostoi zagrożonych gatunków ważek i motyli związanych z torfowiskami przejściowymi i wysokimi. Spotkać tu można m.in. ważki - trzeplę zieloną i zalotkę białoczelną oraz motyle -modraszek teleiusa i czerwończyka nieparka. Jest to także ostoja fauny o charakterze puszczańskim, takiej jak: wilk, głuszec, cietrzew i jarząbek oraz ptaków drapieżnych, w tym bielik, orlik krzykliwy, trzmielojad , kania czarna i rybołów. Lasy Janowskie są równocześnie ostoją ptasią o randze europejskiej.
Dane zaktualizowano w 2009 r.
Interpretacja turystyczna :
Janów Lubelski:
Zasoby wodne: Imielty Ług, zalew w Janowie Lubelskim, restauracje i noclegi: hotel Duo, Centrum Szkoleniowo-Wypoczynkowe Ośrodek Wypoczynkowy Duo, Hotel Królewski, Kapliczka Przydrożna, Muzeum Regionalne, Pracownia Garncarska w Łążku Garncarskim, Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych, Festiwal Kaszy „Gryczaki”, kryta pływalnia „Otylia”, Przeprawy samochodami terenowymi, trasy rowerowe po Lasach Janowskich, Festiwal Artystów Filmu i Telewizji Fart, ciekawe miejsca: Szklarnia-wioska: hodowla koni biłgorajskich , Momoty-wioska agroturystyczna, ośrodek rzeźbiarstwa ludowego, Łążek Garncarski: garncarstwo i kaflarstwo. Wieża widokowa w Szklarni. Porytowe Wzgórza-węzeł szlaków rowerowych.
Janów Lubelski: Informacja Turystyczna, PTTK Lublin
Na północnych obrzeżach Lasów Janowskich znajduje się Janów Lubelski. Położony jest on między Zamościem, a Tarnobrzegiem. Do Janowa Lubelskiego najlepiej dojechać komunikacją PKS z Lublina, Warszawy i Krakowa. Najbliższe stacje PKP znajdują się w Stalowej Woli i Biłgoraju. W Janowie Lubelskim można zatrzymać się na nocleg w jednym z kilku hoteli lub ośrodków wypoczynkowych. W okolicy znajduje się również wiele gospodarstw agroturystycznych m.in. w Momotach, Batorzu oraz nad stawami w Malińcu, Gwizdowie, Potoku Wielkim. Ośrodki te oferują zdrową wiejską kuchnię z produktów pochodzących z własnych gospodarstw oraz potrawy regionalne, takie jak piróg gryczany, pieczona w piecu chlebowym kaszanka i ciasta z kaszą. Informacji na temat gospodarstw udziela Stowarzyszenie Agroturystyczne "Ziemia Janowska”. W okolicy warto zobaczyć barokowy kościół parafialny św. Jana Chrzciciela w Janowie Lubelskim, kaplicę św. Antoniego w Uroczysku "Kruczek" z bijącym pod nią źródłem, oraz kościół św. Wojciecha w Momotach Górnych. kościół św. Wojciecha powstał w latach 1972-1982 jako dzieło rąk jednego człowieka - proboszcza parafii w Momotach, księdza Kazimierza Pińciurka. Wykonał on nie tylko sam budynek, ale także wystrój, witraże, płaskorzeźby, rzeźby i kaplice drogi krzyżowej. Lasy Janowskie są terenami o dużych walorach krajobrazowych i przyrodniczych, które można poznać wędrując szlakami turystycznymi i ścieżkami dydaktycznymi m.in. szlakiem Puszczańskim prowadzącym przez rezerwaty przyrody "Imielity Ług", "Lasy Janowskie" i "Szklarnia”. Przy Nadleśnictwie Janów Lubelski poprowadzona jest ścieżka dydaktyczna do rezerwatu Szklarnia. Miłośnicy turystyki rowerowej oraz konnej znajdą tu również wiele oznakowanych i nieoznakowanych tras m.in. trasa rowerowa z Janowa Lubelskiego do osady Szklarnia. Oprócz atrakcji przyrodniczych i turystycznych poznać można tutaj żywą kulturę ludową m.in. podczas odbywającego się w maju Janowskiego Festiwalu Folkloru - Międzypowiatowy Przegląd Kapel i Śpiewaków Ludowych oraz podczas Konkurs Tradycyjnego Tańca Ludowego w październiku. W lipcu natomiast w Janowie Lubelskim można uczestniczyć w Festiwalu Kaszy - "Gryczoki". Dalsze informacje można uzyskać w Biurze Obsługi Ruchu Turystycznego PTTK w Janowie Lubelskim.
formy ochrony przyrody
Park Krajobrazowy Lasy Janowskie [ park krajobrazowy ],
Imielty Ług [ rezerwat przyrody ],
Szklarnia [ rezerwat przyrody ],
Lasy Janowskie [ rezerwat przyrody ],
Zagrozenia :
Główne zagrożenie stanowią: zarzucanie pasterstwa, intensyfikacja hodowli ryb, pozbywanie się odpadów z gospodarstw domowych oraz zanieczyszczenia wód. Największym zagrożeniem dla ptaków jest usuwanie roślinności ze stawów rybnych oraz wycinanie starodrzewi i osuszanie obszarów leśnych.
Siedliska
wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi,
starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion,
zalewane muliste brzegi rzek,
ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)*,
zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion) ,
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)*,
torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji ,
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion,
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum),
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
wyżynny jodłowy bór mieszany (Abietetum polonicum),
sosnowy bór chrobotkowy (Cladonio-Pinetum i chrobotkowa postać Peucedano-Pinetum),
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
bąk [ptak ]
bielik [ptak ]
błotniak łąkowy [ptak ]
błotniak stawowy [ptak ]
bocian biały [ptak ]
bocian czarny [ptak ]
bóbr europejski [ssak]
cietrzew (podgatunek kontynentalny) [ptak ]
czerwończyk nieparek [bezkręgowiec ]
derkacz [ptak ]
dzięcioł czarny [ptak ]
dzięcioł średni [ptak ]
dzięcioł zielonosiwy [ptak ]
gadożer [ptak ]
gąsiorek [ptak ]
głowacz białopłetwy [ryba ]
głuszec [ptak ]
jarząbek [ptak ]
jarzębatka [ptak ]
kania czarna [ptak ]
kania ruda [ptak ]
kropiatka [ptak ]
kumak nizinny [płaz ]
lelek [ptak ]
lerka [ptak ]
minóg strumieniowy [ryba ]
modraszek nausitous [bezkręgowiec ]
modraszek telejus [bezkręgowiec ]
muchołówka białoszyja [ptak ]
muchołówka mała [ptak ]
orlik krzykliwy [ptak ]
ortolan [ptak ]
podgorzałka [ptak ]
różanka [ryba ]
rybitwa zwyczajna (rzeczna) [ptak ]
rybołów [ptak ]
sóweczka [ptak ]
szlaczkoń szafraniec [bezkręgowiec ]
świergotek polny [ptak ]
traszka grzebieniasta [płaz ]
trzepla zielona [bezkręgowiec ]
trzmielojad [ptak ]
wilk* [ssak]
wydra [ssak]
zalotka większa [bezkręgowiec ]
zielonka [ptak ]
zimorodek [ptak ]
żuraw [ptak ]
Ważne dla Europy gatunki roślin (z Zał. II Dyr. siedliskawej), w tym gatunki priorytetowe:
starodub łąkowy,
Obszar biogeograficzny : kontynentalny
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::
Zarząd Parku Krajobrazowego Lasy Janowskie w Janowie Lubelskim
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Lublinie
Nadleśnictwo Janów Lubelski
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie
fax: (081) 74-24-330, tel.: (081) 74-24-312
http://www.lublin.rdos.gov.pl
Lubelska Regionalna Organizacja Turystyczna
ul. M.C. Skłodowskiej 5 p. 107, Lublin
tel.: (81) 532 14 48, fax.: (81) 532 14 48
e-mail: d.lachowska@wp.pl, strona internetowa: http://www.lrot.pl
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
ul. Wawelska 52/54, 00-922 Warszawa
Informacja Turystyczna Janów Lubelski
ul. Zamoyskiego 59
tel.: (15) 871 75 75
Oddział Miejski PTTK w Lublinie
20-111 Lublin, Rynek 8
tel. 081-532-49-42 fax. 081-532-37-58
e-mail: pttklublin@wp.pl, http://www.lublin.pttk.pl/ |
