Torfowiska Orawsko-Nowotarskie (ob. siedliskowy)
 Powierzchnia : 8255.6 ha
Kod obszaru : PLH120016
Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000:
specjalny obszar ochrony siedlisk (Dyrektywa Siedliskowa)
Status obszaru :
obszar zatwierdzony Decyzją Komisji Europejskiej
Opis :
Obszar jest fragmentem Kotliny Orawsko-Nowotarskiej zbudowanej ze skał fliszu karpackiego przykrytych żwirami, piaskami i iłami czwartorzędowymi, o grubości do 1300 m. Obejmuje jeden z największych w Polsce południowej, cenny kompleks torfowisk wysokich typu bałtyckiego i borów sosnowo – świerkowych. W najlepiej zachowanych fragmentach (m.in. w północnej części Puścizny Wielkiej) torfowiska mają wyraźnie zaznaczoną strukturę kępkowo-dolinkową. Na okrajki torfowisk wkraczają już gatunki łąkowe. Obszar poprzecinany jest licznymi potokami, fragmenty obszaru odwadniane są rowami melioracyjnymi. Wzdłuż potoków utrzymują się łąki ostrożeniowe, a gdzieniegdzie młaki. W skład obszaru wchodzi także fragment koryta Czarnego Dunajca o naturalnym charakterze. Związana z nim roślinność rzek górskich to zwłaszcza zarośla wierzbowe i wrześniowe na kamieńcach. Pozostała część terenu zajęta jest przez łąki kośne, głównie mieczykowo-mietlicowe, z których część nie jest użytkowana. Południową część obszaru pokrywają bory bagienne.
Specyficzne, skrajne warunki środowiska powodują, iż ostoja jest obszarem bytowania borealnych gatunków roślin i zwierząt. Stwierdzono tu występowanie 12 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej i 12 gatunków z załącznika II tej Dyrektywy. W obrębie obszaru znajduje się jedno, z zaledwie 3 stanowisk Coenagrion ornatum, potwierdzonych w ostatnich latach w Polsce (dane z 2001 r.). Występuje tu wiele rzadkich, zagrożonych i chronionych gatunków roślin naczyniowych.
Obszar ważny dla ochrony bioróżnorodności: w ciekach, na terenie torfowisk występują rasy (podgatunki) ryb uznane za specyficzne dla tych wód. Są to: płoć karpacka Rutilus rutilus carpathorossicus, kiełb dunajski Gobio gobio obtusirostris i certa Vimba vimba carinata. Jest to także jedyne znane miejsce występowania czerwca Ericcocus podhalensis. Występuje tu także jedna z 3 najliczniejszych w Polsce populacji szlaczkonia torfowiskowego Colias palaeno; ma tu swoje stanowiska także kilka innych, zagrożonych w skali kraju gatunków bezkręgowców.
Obszar ma również duże znaczenie dla ochrony ptaków, zwłaszcza cietrzewia.
Dane zaktualizowano w 2009 r.
Interpretacja turystyczna :
Obszar jest łatwo dostępny samochodem. Można tam dojechać drogą Rabka – Chochołów do miejscowości Czarny Dunajec i dalej drogami lokalnymi do wybranych fragmentów ostoi.
Turystyka ekologiczna: O atrakcyjności ostoi stanowią jej walory przyrodnicze.
Turystyka kwalifikowana: piesza, rowerowa, konna.
Turystyka międzynarodowa: W Chochołowie znajduje się międzynarodowe przejście graniczne ze Słowacją.
Turystyka krajoznawcza: We wsi Czarny Dunajec wyróżnia się murowany kościół pod
wezwaniem Przenajświętszej Trójcy zbudowany pod koniec XVIII w. oraz zabytkowe, drewniane domy. Również zachowana zabudowa wsi Chochołów jest przykładem architektury podhalańskiej z XVIII - XIX w. Drewniane domy bogato zdobione, kapliczki, krzyże i figury. Jest to żywy skansen budownictwa regionalnego. W najstarszej chałupie z 1798 r. znajduje się Muzeum Powstania Chochołowskiego.
Turyści korzystają z różnorodnej bazy noclegowej.
formy ochrony przyrody
Bór na Czerwonem [ rezerwat przyrody ],
Południowomałopolski Obszar Chronionego Krajobrazu [ obszar chronionego krajobrazu ],
Puścizna Długopole [ użytek ekologiczny ],
Zagrozenia :
Do najpoważniejszych zagrożeń należą:
- melioracje,
- obniżanie poziomu wód gruntowych w wyniku eksploatacji żwiru i torfu
- wywożenie nieczystości, ścieków i odpadów z gospodarstw,
- kłusownictwo,
- ewentualna zabudowa terenu.
Siedliska
torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)*,
torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea) ,
górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk ,
pionierska roślinność na kamieńcach górskich potoków,
zarośla wrześni na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część - z przewagą wrześni),
zarośla wierzby siwej na kamieńcach i żwirowiskach górskich potoków (Salici-Myricarietum część - z przewagą wierzby),
górskie i niżowe murawy bliźniczkowe (Nardion - płaty bogate florystycznie) * ,
ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium),
niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris),
torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji ,
bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)*,
łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy żródliskowe)*,
Ważne dla Europy gatunki zwierząt (z Zał. II Dyr. siedliskawej i z Zał. I Dyr. Ptasiej, w tym gatunki priorytetowe):
błotniak łąkowy [ptak ]
błotniak stawowy [ptak ]
błotniak zbożowy [ptak ]
bocian biały [ptak ]
bocian czarny [ptak ]
cietrzew (podgatunek kontynentalny) [ptak ]
czapla biała [ptak ]
derkacz [ptak ]
dzięcioł czarny [ptak ]
dzięcioł zielonosiwy [ptak ]
gąsiorek [ptak ]
głuszec [ptak ]
jarząbek [ptak ]
koza złotawa [ryba ]
kumak górski [płaz ]
łątka turzycowa* [bezkręgowiec ]
muchołówka mała [ptak ]
orlik krzykliwy [ptak ]
puchacz [ptak ]
skójka gruboskorupowa [bezkręgowiec ]
świergotek polny [ptak ]
traszka karpacka [płaz ]
wilk* [ssak]
wydra [ssak]
Obszar biogeograficzny : alpejski
Instytucje, w których można uzyskać informacje o obszarze::
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie posiada następujące siedziby:
- 31 - 112 Kraków, ul. Smoleńsk 29-31,
- 33 - 100 Tarnów, al. Solidarności 5-9,
- 33 - 340 Stary Sącz, ul. Daszyńskiego 3
Sekretariat:
ul. Smoleńsk 29-31, 31-112 Kraków,
012 619 81 20,
012 619 81 21,
fax 012 619 81 22
adres do korespondencji:
ul. Basztowa 22, 31-156 Kraków.
Strona internetowa RDOŚ:
http://krakow.rdos.gov.pl
e-mail: echr@malopolska.uw.gov.pl
Małopolska Organizacja Turystyczna
ul. Św. Krzyża 14
31-028 Kraków
(do korespondencji)
ul. Westerplatte 15
31-033 Kraków
(siedziba)
Tel.: (12) 421 16 04, 421 15 36
Fax.: (12) 421 16 04
biuro@mot.krakow.pl
www.mot.krakow.pl
Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie
Małopolska Organizacja Turystyczna mieści się przy ul. Św. Krzyża 14 w Krakowie. Można zajrzeć na stronę internetową Organizacji: www.mot.krakow.pl lub w razie konkretnych pytań skontaktować się mailowo: biuro@mot.krakow.pl.
Lokalne Organizacje Turystyczne znajdują się w Krynicy-Zdroju, Nowym Sączu, Wieliczce, Gorlicach Zawoi.
Wspólnoty Leśne - Jabłonka, Cikówka, Piekielnik, Chyżne
Nadleśnictwo Nowy Targ; ul. Kowaniec 70, 34-401 Nowy Targ, tel. (18) 2662947; Gmina Nowy Targ
Czarny Dunajec, Jabłonka | 
